Op 4 september kwamen 260 mensen uit onze community samen om de start van ons nieuwe seizoen te vieren. We bekeken samen de aflevering met David Van Reybrouck, luisterden naar schone muziek van Bert Cools en even schone woorden van Piet Colruyt, Marieke De Munck en Sofie Verhalle. Op verzoek van wie die avond aanwezig was, kan je hieronder de speech herlezen die Anthony op het einde van de avond gaf. 

Lieve Helden,

Ik wil eerlijk zijn vanavond: Werken aan Zwijgen is geen optie heeft me niet optimistischer gemaakt. Ik zie vandaag, door alle gesprekken die ik gevoerd heb, meer dan drie jaar geleden, de veelheid en de complexiteit van de problemen die opgelost moeten worden. En hoe onmogelijk dat lijkt.

Het gesprek met David was heftig. David is een slimme mens en wanneer hij een donker beeld schetst van de decennia die we tegemoet gaan, voel ik niet de nood dat te nuanceren. Ik denk dat hij gelijk heeft. Klimaat, democratieën, economie, onderwijs, onze geestelijke gezondheid. Het ziet er op vele fronten echt niet goed uit.

We gaan moeilijke decennia tegemoet. Mijn dochter gaat moeilijke decennia tegemoet.

Ik ben niet gestart met Zwijgen is geen optie om vandaag hier op uit te komen. De hoop was dat we in onze gesprekken een oplossing zouden vinden. Dat we ergens een verborgen stem zouden vinden die weet wat we moeten doen. Een stem die we in het donker kunnen volgen om ons weer lichter te voelen. Die stem blijkt er niet te zijn.

Na het gesprek met David hebben we samen geluncht en die lunch voelde als een koffietafel. Slappe koffie, te hard lachen met slechte grappen en een knoop in onze magen. Het leek wel alsof we afscheid genomen hadden van het idee dat het allemaal wel goed komt als we maar hard genoeg geloven. Maar er is simpelweg steeds meer dat niet meer goed komt.

Wanneer er tienduizenden mensen verdronken zijn omdat wij ze niet wilden redden, hebben we al tienduizend keer verloren.

Ik heb in januari overwogen om met Zwijgen is geen optie te stoppen. Uit verdriet. Omdat het ons niet gelukt is om een oplossing te vinden en de problemen intussen alleen maar groter worden.

Maar ik heb mij vergist.

Ik heb mij vergist omdat ik dacht dat ik niet tegelijkertijd verdrietig en blij kan zijn. Ik kan dat wel. Ik heb mij ook vergist omdat ik dacht dat ik niet tegelijkertijd machteloos en een enorme strijdlust kan voelen. Ik kan dat wel. Ik heb mij vergist omdat ik dacht dat we met Zwijgen is geen optie oplossingen moesten vinden, terwijl de kunst er net in zit ons samen in te beelden wat er beter kan, te zoeken waar het schuurt, de kloof te ontdekken tussen wat er vandaag is en wat er kan zijn en dan proberen samen die kloof te overbruggen. Wij kunnen dat.

En daar is geen recept voor. En er is geen enkele garantie dat wat wij vandaag doen ook effectief een verschil zal maken.

Na de koffietafel met David heb ik mij vier uur in de tuin van de Sint Pietersabdij gezet om te bekomen. Terwijl ik daar zat, liepen jullie inschrijvingen voor vanavond binnen. Allemaal echte verhalen van echte mensen. Van jullie. Mensen die belangrijke beslissingen genomen hebben door de stemmen die jullie bij ons hebben gehoord. Mensen die door woelige periodes zijn geraakt door de vrienden die jullie bij ons hebben ontmoet.

Ik wil eerlijk zijn vanavond: het interesseert me niet meer of wat wij doen zin heeft. Ik denk dat de vraag een gevaarlijke afleiding is. Een vraag die ons kan weerhouden te doen wat we weten dat juist is. Wij kunnen dat.

Wat ik van jullie geleerd heb in die drie jaar van gesprekken, is dat vervulling in ons leven niet komt van te proberen content zijn met hoe de wereld er vandaag uitziet. Vervulling in ons leven, dat is ons samen te verzetten. Ons niet neer te leggen bij wat is en luidop na te denken over wat er kan zijn. Verzet begint met een woord.

Vandaag. Drie jaar na ons eerste gesprek. En meer dan ooit tevoren. Denk ik.

We zijn met veel.

En zwijgen is geen optie.