Waarover gaat deze aflevering?
Het was nochtans allemaal goed bedoeld.
Hij had de furby ontworpen als een vriend voor kinderen. Als de vriend die hij zelf nooit had. De vriend die hem zou troosten als hij zich eenzaam voelde.
Toen hij artificiële intelligentie toevoegde was dat om de furby nog beter op de noden van het kind te laten inspelen. Hij wilde eenzaamheid voor eens en altijd de wereld uit helpen. En dat er best een grote afzetmarkt voor bestond, was mooi meegenomen.
Wist hij veel dat de furby een kortere route naar zijn doel zou vinden. Dat de snelste en meest efficiënte weg naar een wereld zonder eenzame kinderen bestond uit het uitroeien van alle volwassen en het in een eeuwige, gelukszalige slaap brengen van alle kinderen.
We vertellen dit soort Frankensteinverhalen al sinds Frankenstein. Tegelijk heeft innovatie ons zo veel mooie dingen gebracht: zonnepannelen, vegetarische speckjes, boomherkenningsapps, …
Is innovatie dan de bron van al het kwaad? Of het medicijn ervoor? Of iets tussenin? Of geen van beiden? Of is er geen antwoord? Of klopt de vraag niet?
We gaan op zoek naar in- en overzicht in een nieuwe aflevering van Moeilijke vragen.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
"*" geeft vereiste velden aan
Voetnoten
- De centrale tegenstelling in deze aflvereing is die tussen de tovenaar en de profeet. Het is een tegenstelling die wij van Geert De Jaeger leerden en die hij op zijn beurt uit Whole Earth Discipline: An Ecopragmatist Manifesto van Stewart Brand haalde.
- De tovenaar vertegenwoordigt de fanboys van innovatie en technologie, de early adopter, de nerd, de uitvinder. Alles wat nieuw is is cool en inherent goed en innovatie is de oplossing voor alle problemen en heb je mijn nieuwe selfiestick al gezien met ingebouwde microgolfoven?
- De profeet vertegenwoordigt de doemdenkers die elke vernieuwing als kankerverwekkend en planeervernietigend wegzetten. We moeten terug jager-verzamelaars worden, maar dan wel zonder kampvuur want fijn stof.
- De tovenaar-profeet tegenstelling is gelinkt aan de tegenstelling tussen de wortel en de stok. In ons eerste gesprek met Serge de Gheldere kwam die voor het eerst aan bod als de vraag of we het snelst vooruitgang zullen boeken in onze strijd tegen klimaatverandering door rechtszaken aan te spannen, emotionele speeches over de ondergang van de planeet te geven en dikketruiendagen te organiseren (stok/profeet) OF door Tesla’s te promooten, in waterstof te investeren en kweekvlees te produceren (wortel/tovenaar).
- Onze gesprekken met Pieter Boussemaere, Francesca Vanthielen en ons tweede gesprek met Serge bouwen hierop verder.
- Dompel je onder in de twee tegengestelde standpunten. Lees eerst Ray Kurzweill en dan Nick Bostrom
- Je bent uitgebreid gewaarschuwd, maar als je toch graag een furby wil kopen, be our guest.
Geert praat over de Europese regulering van GGO’s. Over hoe de technologie en niet het eindresultaat van belang is en hoe daarmee alle vruchten van zijn werk in andere werelddelen geplukt worden. Over de roze pompelmoes en andere mogelijke toepassingen van CRISPR.
- We hadden het niet verwacht, maar ons gesprek met Geert beroerde de gemoederen meer dan om het even welk ander gesprek. Genetisch modificeren draagt een arrogantie mee die volgens velen de mens niet toebehoort. Anderen zien dan weer geen enkel kwalitatief verschil met het bewust kruisen van 2 dieren. Het is enkel gerichter. We halen alvast de popcorn voor wanneer de strijd tussen profeten en tovenaars weer losbarst.
- Mag je de uitvinder verantwoordelijk stellen voor de daden die met haar uitvinding worden gedaan? We speculeerden over haar werk met rotiferen met Karine Van Doninck en wat als we er dankzij haar in zouden slagen de mens onsterfelijk te maken? Moeten we dan stoppen met onderzoek? Of de snoepjespot weg houden van bedrijven? Of ze maar één keer per week op woensdagnamiddag na de zwemles een snoepje uit de pot geven?
- De metafoor van het kind en de zwemles houdt natuurlijk geen rekening met de enorme lobbykracht die bedrijven hebben. Enfin, dat kind kan ons niet op vijf chique diners trakteren en garandeert ons ook geen goedbetaalde post na de volgende verkiezingsnederlaag op voorwaarde dat we het ongelimiteerde toegang tot de snoepjespot geven.
- Onze vriend de Mo schreef over de lobby voor GGO’s.
Met Hetty hadden we het over toepassing van CRISPR op de mens. Over dubieuze experimenten die vandaag de dag al gebeuren en een griezelig beeld van de toekomst schetsen. Tegelijk gelooft ze in de technologie en in de mogelijkheid om bepaade genetische ziektes voor altijd de wereld uit te helpoen.
- We hadden een heel leuk en leerrijk gesprek met Hetty.
- We leerden zonet tijdens een random googlesessie dat onze aflevering met Hetty de aanleiding was voor de thesis van Julie Muller: To CRISPR or not to CRISPR? Ethische bezwaren tegen het CRISPRen van mensen. De max, Julie!
- Hetty schreef een boek over CRISPR, getiteld De geknipte genen
- Heb je het niet zo voor boeken, lees dan dit artikel van EOS over CRISPR. Heb je het niet zo voor letters? Bekijk dan dit filmpje.
- Er is ook een Nerdland CRISPR Special. Verplicht voor iedereen die al eens graag knipt en plakt.
- De geschiedenis oordeelde vooralsnog negatief over de Chinese wetenschapper die HIV-resistente baby’s maakte. Hij zit in de gevangenis.
Lionel introduceert een term uit de jaren ’70: ‘Apropriate technology.’ Technologie die echt nodig is en niet enkel bestaat om mensen zich cool te doen voelen. Hij maakt een harde analyse van ons systeem dat vandaag innovatie promoot als iets inherent goed.
- Het is en blijft mijn lievelingsgesprek. Dat met Lionel.
- Lionel haalde de term appropriate technology uit het boek Small is beautiful van E.F. Schumacher. Die verdedigt in de jaren ’70 (!) een positie die menselijke creativiteit verenigt met een meer bescheiden visie op technologie en vooruitgang. Het boek krijgt wat ons betreft ook de prijs voor beste ondertitel aller tijden: A study of economics as if people mattered.
- Jup, het bestaat.
- Welke technologische statussymbolen heb jij thuis staan? Nog geen? Kan ik je interesseren in een kledingvouwrobot? Of in een slim zoutvat?
Klik en abonneer (gratis!) in jouw favoriete podcast app:
Vind jij het belangrijk dat iedereen naar onze gesprekken kan kijken?
We mogen wel zeggen dat onze gesprekken iets met de mensen doen. Ze zijn voedsel voor de ziel. Ze doen je brein knetteren en je handen jeuken. Na zo’n gesprek, voelt het soms alsof je niet alleen bent, met je zorgen, met je dromen. Zoiets is kostbaar. En dat zet je niet achter een paywall. Daarom zijn al onze gesprekken gratis beschikbaar voor iedereen. Ze maken daarentegen is helemaal niet gratis en daarom zijn er allerlei manieren om ons te steunen, om de gesprekken en wat ze teweegbrengen openbaar te houden.
