Yassine Boubout - Activist
Dat is toch ook straffeloosheid
65min - juni, 2021
Met Yassine Boubout hadden we het over politiegeweld, etnisch profileren, de zwijgcultuur bij de politie en #defundthepolice.
Benieuwd naar het vervolg?
Word vandaag lid van Zwijgen is geen optie en krijg meteen toegang de volledige versie van dit gesprek.
Voetnoten bij dit gesprek
Hoofdstuk 1: Meer blauw op straat
Over de dociele houding van de politiek ten opzichte van de politie. Over het SRT team in Antwerpen en de ingebakken veronderstelling dat meer blauw op straat de veiligheid verhoogt. Over militairen op straat.
- Googlen naar “meer blauw op straat werkt” brengt je in een rabbit hole. Zoals Yassine zegt zorgt meer blauw op straat voor een veiligheidsgevoel. Of het onze samenleving daadwerkelijk veiliger maakt is moeilijker te zeggen en het hangt er natuurlijk van af wat al dat blauw op straat aan het doen is. Zijn het repressieve agenten of wijkagenten? Werken ze preventief of symptoombestrijdend? Ziehier een lang artikel met nuance. Uit Amerika welliswaar.
- Het lijkt alsof de Belgische politie stille aanhangers zijn van de vernistheorie, de theorie die zegt dat onze beschaving maar een dun laagje is dat met heel veel moeite in stand wordt gehouden door onder meer veel blauw op straat. Haal die agenten weg en we vervallen in de natuurstaat van Thomas Hobbes, in een oorlog van allen tegen allen. Sinds ons gesprek met Rutger Bregman hebben wij die vernistheorie bij het klein gevaarlijk afval gegooid.
- Er zijn nog steeds militairen op missie in onze straten voor Operatie Vigilant Guardian. Lees het hele verhaal op de website van defensie. Als er nog iemand een goede bandnaam zoekt, dan kunnen wij alvast Operatie Vigilant Guardian aanraden.
Hoofdstuk 2: Foie gras in de studie
Ons beleid is altijd een reactie op, een bestraffing, een indekken. We werken te weinig preventief. Over Community Oriented Policing en hoe dat eigenlijk veel beter werkt. Over de absurd korte politieopleiding in België.
- “Ons beleid rond veiligheid is altijd een reactie op. We denken nooit preventief.” Marc Cosyns zou zeggen dat we de symptomen aanpakken maar nooit de onderliggende oorzaken.
- De Octopusakkoorden van 1998 hervormden de Belgische politie en vertrokken van het principe van Community oriented policing. Op de website van de politie kan je meer lezen over die prachtige principes.
- Ook Christophe Busch legde ons heel mooi uit wat community policing inhoudt of zou moeten inhouden.
- Indekken is een menselijke neiging, maar ze zorgt ervoor dat we al onze speling – alles wat ons leven nog een beetje onvoorspelbaar en spannend maakt – wegplamuren met contracten, verslagen, camera’s en verzekeringen. We hadden daar een zeer interessant gesprek over met Maxim Februari.
- We vonden een uitgebreide doorlichting van onze politiescholen in de Gazet van Antwerpen in 2012. Daaruit blijkt dat in de praktijk 98% van de aspirant-politieagenten slaagt omdat er systematisch in beroep gegaan wordt en dan meestal in het voordeel van de agent (die ondertussen al een hele tijd betaald werd) wordt besloten. Sunk cost fallacy noemen ze dat.
Hoofdstuk 3: Jagers en jachthonden
Over etnisch profileren en het compleet gebrek aan erkenning van het probleem. Ondanks de positieve voorbeelden uit het buitenland. Over de politiemensen zelf, van goede en minder goede wil. Over de hiërarchische structuur van de politie en de zwijgcultuur die er heerst.
- Hieronder volgt een waslijst rapporten. Rapporten die zwart op wit bewijzen dat etnisch profileren een ding is, ook in België. Vrijwel elk rapport heeft een hoofdstuk over het gebrek aan data en onderzoek. Want als je het probleem niet ‘objectief vaststelt’ dan kan je het blijven wegzetten als iets marginaals, iets anekdotisch.
- Amnesty International publiceerde in 2018 een rapport over etnisch profileren in België.
- Unia publiceerde in 2020 een paper over politionele selectiviteit.
- Het rapport van het Spaanse onderzoek naar etnisch profileren.
- Jop Van der Auwera doet onderzoek naar gedragsprofilering op luchthavens en erkent dat er te weinig onderzoek bestaat naar etnisch profileren en dat dat gebruikt wordt als excuus om vooral niets te moeten doen.
- “Nobody has seen nothing” komt uit The Wire. Het is een reeks die iedereen eens moet bekijken. Waanzinnig entertainend, maar nog belangrijker: net als Yassine slaagt die reeks er in om je empathie op te wekken voor alle kanten, voor sommige criminelen, voor sommige poltieagenten, voor sommige journalisten, voor sommige politici. En ook de rotte appels zijn eerlijk verdeeld over de hele stad. Een reeks die de complexiteit omarmt.
- De algemene inspectie van de federale en lokale politie publiceerde in 2021 een visiedocument met de titel Zijn alle flikken onbekwaam? (Iemand bij de AIG heeft een workshop clickbait gevolgd). Ze gaan op zoek naar hoe de politie omgaat met integriteit en hoe dat beter zou kunnen. Het is best aangename lectuur, voor resultaten moet je vooral deel 12 lezen.
- En ook nog dit.
Hoofdstuk 4: Dat is toch ook straffeloosheid
Yassine vertelt over zijn eerste aanvaringen met de politie en het effect dat dat heeft op jonge leeftijd. Over het systematisch criminaliseren van slachtoffers van politiegeweld en de zwijgcultuur die er heerst binnen de politie.
- Concrete verhalen zijn geen statistieken, maar door het complete gebrek aan eerlijke en transparante data zijn we verdoemd tot het opsommen van de ergste verhalen.
- Het verhaal van Lamine Bangoura.
- De Soedanese man
- Het verhaal van Jozef Chovanec.
- Het verhaal van Adil.
- Het verhaal van Mehdi Bouda.
- Het verhaal van Ibrahima Barrie.
- De Liga voor mensenrechten lanceerde policewatch.be waar getuigenissen van politiegeweld worden verzameld en jongeren geïnformeerd worden over hun rechten.
Hoofdstuk 5: Geen woord
Een aanklacht tegenover de politiek die de problemen bij de politie niet aanpakt. Meer over de giftige dynamieken die de status quo in stand houden. Over rotte appels die het politieuniform niet waardig zijn. Over het zelfbeeld van de politie en de moeite die ze hebben met zelfkritiek.
- “Si tous les dégoûtés s’en vont, il n’y a que les dégoûtants qui restent.”
- Vechten tegen een cultuur, dat duurt heel lang. Het is wat Anniek Gavriilakis millimeterwerk noemt. Een nieuw idee moet tot in onze diepste vezels doordringen, we moeten het ademen. En dat heeft tijd nodig.
- Als vakbonden zeggen ‘Wij hebben een probleem’, als de VN zegt ‘Wij hebben een probleem’, Als NGO’s zeggen ‘Wij hebben een probleem’, Als moeders en vaders van vermoorde kinderen zeggen ‘Wij hebben een probleem’, dan hebben we misschien wel een probleem. Neen?
- Panoreportage over politiegeweld. Nog eens. Gewoon omdat daarom.
- Wij zitten altijd een beetje gewrongen tussen de aanklacht van wat vandaag is en het schone alternatief dat we morgen zouden kunnen bereiken. Yassine geeft ons een mooi beeld aan de horizon van hoe de politie er ook zou kunnen uitzien en hoe dat voor iedereen beter zou zijn. Hij geeft ons een richting om in te bewegen, met babystapjes. Zoals Naima Charkaoui dat deed met haar beeld van een wereld met open grenzen. Het probleem in beide gevallen is dat, terwijl wij allemaal babystapjes aan het zetten zijn en onderweg even onze aandacht verliezen om een vogeltje te volgen, er vandaag concrete mensen zijn wiens levens getekend worden door ons onrechtvaardig systeem. Ja, de babystapjes worden gezet, ja, wij zijn hoopvol, ja we denken dat de meeste mensen (ook die met macht) van goede wil zijn en dat we er wel komen, maar zij die ons met één handtekening een kilometer verder op het traject kunnen brengen mogen dat stilaan wel eens gaan doen. Liever vandaag dan morgen.
Hoofdstuk 6: Defund the police
Yassine legt uit wat defund the police in de praktijk zou betekenen. Hij schetst een wereld met een politie die meer preventief werkt en geflankeerd wordt door andere organisaties. Een wereld die er veel schoner uitziet voor iedereen.
- Defund the police. Het klinkt zeer extreem, maar het verdient iets meer van je aandacht voor je het van tafel veegt. Last week tonight behandelde dit onderwerp.
- Stewards op de Gentse Feesten.
- Gemeenschapswacht
- Het project van de politie Mechelen-Willebroeck waarin ze studenten laten proeven van preventiewerk. Schoon!
- Politiemensen samen zetten met jongeren. Wat opleiding vooraf en ze dan gewoon op een normale manier met elkaar laten praten. Zo geflikt is een project van Uit de marge, waar Yassine aan meewerkt. Even simpel als geniaal. Contact wordt hier week na week genoemd als de magische oplossing voor alle problemen. Breng mensen in armoede samen met mensen uit de middenklasse. Gooi de deuren van de gevangenis eens open. Help vluchtelingen aan vrijwilligerswerk. Maak voorstellingen met ‘de moeilijke gevallen’. Neem kansarme jongeren mee naar CEO’s.
- Ook nog dit.
Ontdek verwante gesprekken: